Εικαστικά Αρχιτεκτόνων

Διαθέσιμο
Παραγγελία: info@heliarch.gr

ISBN: 978-960-98072-8-9
ΣΕΛΙΔΕΣ: 72
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ: 24×24 εκ.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ηλίας Κωνσταντόπουλος, Μαριάννα Μηλιώνη

Στους “Ζωγράφοι του Εμποδίου” ο Beckett θέτει το ερώτημα: Γιατί τι απομένει ως αναπαραστάσιμο, αν η ουσία του αντικειμένου είναι να διαφεύγει της αναπαράστασής του;

Οι αρχιτέκτονες αναπαριστούν τις ιδέες τους στα σχέδια τους. Από την Αναγέννηση μέχρι σήμερα το αρχιτεκτονικό σχέδιο ήταν το απαραίτητο μέσον μεταφοράς πληροφοριών για την αρχιτεκτονική μελέτη, για το `project’, την ‘προβολή’ δηλαδή της κατασκευής στο μέλλον. Στη μεταφορά αυτή από το σχέδιο στο κτίσμα, πάντοτε κάτι ‘χάνεται στην μετάφραση΄, όπως επισημαίνει ο Robin Evans – αλλά και κάτι κερδίζεται. 

Ο αρχιτέκτονας οραματίζεται κατοικήσεις – και κατοικεί στις αναπαραστάσεις του. Όπως όμως για την τέχνη του 20ου αιώνα το εικαστικό γεγονός αποδεσμεύεται από την ανάγκη αναπαράστασης, έτσι και για την αρχιτεκτονική το σχέδιο δεν αποτελεί μόνον μέσον αναπαράστασης, αλλά και καθαρή δημιουργία – ενίοτε μάλιστα εκρήγνυται, απελευθερώνοντας απρόσμενα υποβλητικούς χώρους όπως τις Carceri του Piranesi και τα αινιγματικά γεωμετρικά Migromegas του Libeskind.

Στο μεταίχμιο Τέχνης και Επιστήμης, που η σχέση τους δεν είναι πάντοτε τόσο διαζευκτική όσο νομίζουμε, στέκει με ξεχωριστό τρόπο η αρχιτεκτονική. Άλλοτε καταφάσκοντας και στις δύο, άλλοτε δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στη μία από την άλλη. Όμως, κριτική σκέψη και φαντασία δεν αλληλοαποκλείονται, είτε αναφερόμαστε στον Leonardo, είτε στον Einstein, είτε στον Le Corbusier. Γι’ αυτό δεν είναι τυχαίο ότι, η αρχιτεκτονική πανεπιστημιακή εκπαίδευση άλλοτε εντάσσεται σε σχολές ανθρωπιστικών σπουδών και άλλοτε σε πολυτεχνικές σχολές. Οι αρχιτέκτονες με το μέτρο στο ένα χέρι και με τον χρωστήρα στο άλλο, διατηρούσαν ανέκαθεν μία προνομιακή σχέση με τις καλές τέχνες, και η πλαστική αποτελούσε συχνά μέρος της διδασκαλίας τους, όπως στο Bauhaus, όπου τα βασικά συνθετικά μαθήματα των μελλοντικών αρχιτεκτόνων και designers αναλάμβαναν σημαντικοί εικαστικοί δημιουργοί, ανάμεσα τους ο Klee, o Kandinsky, κ.ά.

Πολλοί στράφηκαν στην αρχιτεκτονική, ξεκινώντας από το σχέδιο στα εφηβικά τους χρόνια, όπου και ανέπτυξαν σε διαφορετικό βαθμό τις πρώιμες δεξιότητες τους. Μερικές φορές διατηρώντας την ζωγραφική ή την γλυπτική ως παράλληλη, σχετικά αυτόνομη δραστηριότητα, συνήθως μεταλλάσσοντας την καλλιτεχνική τους προδιάθεση σε αρχιτεκτονικά σχέδια και πάντοτε καταγράφοντας τις σκέψεις τους σε σκίτσα στα σημειωματάρια τους. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και όταν εξ ανάγκης εγκατέλειπαν την εικαστική τους εξέλιξη, αυτή παρέμενε μία λανθάνουσα επιθυμία, μία κρυφή δημιουργική διέξοδος. Μέσα από συζητήσεις για την συνολική προβολή του έργου των αρχιτεκτόνων, προέκυψε και η τρέχουσα εκδήλωση, για την ενίσχυση του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής. Η πρόταση του Διονύση Σοτοβίκη για δημοπρασία, ανανέωσε μία παλαιότερη της Βασιλικής Πετρίδου για έκθεση εικαστικών έργων αρχιτεκτόνων και έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από το Δ.Σ. του Ε.Ι.Α. Η έκθεση-δημοπρασία θα πραγματοποιηθεί στην κατοικία Σπητέρη, του Αριστομένη Προβελέγγιου, στην Κυψέλη, μεταξύ 1-18 Δεκεμβρίου 2016. Ο κατάλογος αυτός είναι ο καρπός αυτής της προσπάθειας και περιλαμβάνει τα έργα των αρχιτεκτόνων εκείνων που ανταποκρίθηκαν γενναιόδωρα στο κάλεσμα μας, και για αυτό τους ευχαριστούμε. Ευχαριστίες οφείλονται για τις άοκνες προσπάθειες τους στην υλοποίηση της εκδήλωσης στους συνεπιμελητές, τον Γενικό Γραμματέα του Ινστιτούτου Διονύση Σοτοβίκη και την Διευθύντρια Μαριάννα Μηλιώνη. Εύχομαι αυτή η έκθεση εικαστικών έργων αρχιτεκτόνων να αποτελέσει έναυσμα για περαιτέρω εκδηλώσεις και συζητήσεις για την ρευστή σχέση αρχιτεκτονικής και τέχνης.

Ηλίας Κωνσταντόπουλος

Πρόεδρος Ε.Ι.Α.