Νίκος Καλογήρου

Το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής διοργάνωσε ένα νέο κύκλο διαλέξεων Ελλήνων αρχιτεκτόνων με τίτλο «Διαλέξεις ΕΙΑ 2004». Ο κύκλος αυτός είχε ως στόχο τη διεύρυνση της πληροφόρησης γύρω από το έργο των αρχιτεκτόνων, και για τον λόγο αυτό είχαν επιλεγεί  σημαντικοί επαγγελματίες οι οποίοι κλήθηκαν να αναπτύξουν τις απόψεις τους γύρω από την ελληνική αρχιτεκτονική και γύρω από το έργο τους.

Η ελληνική αρχιτεκτονική σήμερα συνεχίζει να αποτελεί ζητούμενο. Οι διαδικασίες που σχετίζονται με την άσκηση του επαγγέλματος, η ελλιπής διεξαγωγή των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, η σχέση της αρχιτεκτονικής με τη γενικότερη οικονομική πραγματικότητα του τόπου, ο ρόλος και οι δυνατότητες της κατασκευαστικής τεχνολογίας, η σταδιακή μετατροπή των αρχιτεκτόνων σε εκτελεστές προαποφασισμένων επιλογών των κατασκευαστικών εταιριών, το πρόβλημα των ολυμπιακών έργων, η σχέση της αρχιτεκτονικής με την κοινωνία, ο προβληματικός ρόλος της ελληνικής έντεχνης αρχιτεκτονικής και αστικής παράδοσης, η σχέση της σύγχρονης αρχιτεκτονικής με την πραγματικότητα των ελληνικών πόλεων, το ζήτημα της αρχιτεκτονικής παιδείας, η σχέση της ελληνικής με τη διεθνή αρχιτεκτονική, η προβληματική στρατηγική προβολής της αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ο ρόλος της κριτικής, αποτελούν θέματα που συχνά δεν υποστηρίζουν αυτή καθαυτή την σχεδιαστική έρευνα και την ανάπτυξη της συνολικής ποιότητας του αρχιτεκτονικού έργου. Η αρχιτεκτονική σήμερα στην Ελλάδα προκαλεί ακόμα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα, και τα οποία έχουν επιλυθεί όχι μόνο στη Δύση αλλά και σε πολλές χώρες του αυτάρεσκα αποκαλούμενου «τρίτου κόσμου».

Στις απορίες αυτές επεδίωξε να δώσει απάντηση η σειρά των διαλέξεων του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής. Οι αρχιτέκτονες που προσκλήθηκαν και οι οποίοι ανήκουν σε μεγάλο βαθμό στη νεότερη γενιά, επεδίωξαν να αναπτύξουν αφενός θεωρητικές απόψεις γύρω από τα παραπάνω ζητήματα, αλλά και να διατυπώσουν τις αρχές που διέπουν την όποια προσωπική ποιητική στο πλαίσιο του δομημένου περιβάλλοντος.

«Η κατοικία και ο τόπος: υλοποιήσεις στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης, ο διάλογος με το περιβάλλον, τον πολιτισμό και τον χρόνο»

ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ

Γεννήθηκε το 1951 στη Βέροια. Το 1975 πήρε το δίπλωμα του Αρχιτέκτονα από την Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ. Συνέχισε τις σπουδές του σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο Παρίσι στην Ιστορία, Γεωγραφία και Δημογραφία των Πληθυσμών και Κοινωνικών Ομάδων (DEA, EHESS, 1976), στην Πολεοδομία (Certificat, 1976, Diplôme de Formation Supérieure, 1979, CRU) και στην Αστική και Περιφερειακή Ανάλυση (DEA, Univ. Paris l, 1977). To 1979 πήρε το διδακτορικό δίπλωμα από το πανεπιστήμιο Paris 1 – Panthéon – Sorbonne. Θέμα της διατριβής ήταν n διερεύνηση της αστικοποίησης στους περιφερειακούς οικισμούς της Θεσσαλονίκης. Είναι καθηγητής στο τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ., στο οποίο διδάσκει από το 1983. Έχει διδάξει κατά καιρούς Οικοδομική, Οργάνωση του Χώρου (Ανθρωπογεωγραφία), Ιστορία της Πόλης και της Πολεοδομίας, Κατοικία και Αστικό Σχεδιασμό. Έχει επιβλέψει πολυάριθμες διπλωματικές εργασίες και διδακτορικές διατριβές. Την περίοδο 1991- 93 ήταν επισκέπτης καθηγητής στη μεταπτυχιακή σχολή της Architectural Association στο Λονδίνο. Έχει δημοσιεύσει πολυάριθμα άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, καθώς και σε πρακτικά ελληνικών και διεθνών συνεδρίων. Έχει συγγράψει και επιμεληθεί βιβλία για την αρχιτεκτονική και την πολεοδομία. Έχει ακόμη παρουσιάσει τις απόψεις του στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο, στην τηλεόραση, καθώς και από το ραδιόφωνο, σε τακτική εκπομπή για την αρχιτεκτονική και την πόλη. Το ερευνητικό και εφαρμοσμένο έργο του εκτείνεται στους τομείς της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, του αστικού σχεδιασμού, της πολεοδομίας και της επανάχρησης συνόλων και κτισμάτων. Έχει μελετήσει πολυάριθμα ιδιωτικά και δημόσια έργα που περιλαμβάνουν κατοικίες, πολιτιστικές εγκαταστάσεις, πανεπιστημιακά κτίρια, πολεοδομικές μελέτες και αποκαταστάσεις. Το εφαρμοσμένο έργο του έχει δημοσιευτεί και παρουσιαστεί στον ειδικό τύπο και σε εκθέσεις. Έχει ακόμη συμμετοχή στη διοργάνωση και επιμέλεια αρχιτεκτονικών εκθέσεων. Το έργο του έχει διακριθεί με βραβεία και επαίνους σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς.

Η ομιλία εντοπίστηκε σε επιλεγμένες πρόσφατες μελέτες και υλοποιήσεις με αντικείμενο την κατοικία που έγιναν με την προσωπική του ευθύνη ή συμμετοχή στη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της. Τα παραδείγματα που παρουσιάστηκαν εντοπίζονται σε ένα κρίσιμο ζήτημα: στη μελέτη νέων κατοικιών σε τόπους φορτισμένους με παλιότερες και νεότερες ιστορικές μνήμες.